Pełny tekst

Jerzy Krzewicki

SZKICE Z DZIEJÓW LECZNICTWA SZPITALNEGO W KIELCACH

OUTLINE OF THE HISTORY OF HOSPITAL HEALTH CARE IN KIELCE

STRESZCZENIE 
Przedstawiono chronologiczny zarys historii lecznictwa szpitalnego w Kielcach od jej początków w XVI wieku do czasów współczesnych. Omówiono początki, rozwój i losy poszczególnych placówek medycznych: Szpitala Miejskiego, Szpitala Żydowskiego, Szpitala Górniczego, szpitali epidemicznych, Szpitala Dziecięcego, szpitala resortowego, lecznictwa psychiatrycznego, Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego, Szpitala Ginekologiczno-Położniczego przy ul. Prostej, Szpitala w Czerwonej Górze, Świętokrzyskiego Centrum Onkologii. Wymieniono pierwszych i kolejnych ordynatorów oddziałów. Wykorzystano dotychczasowe publikacje napisane na podstawie materiałów archiwalnych (w tym najliczniejsze prace S. Koby), opracowania historyków, lekarzy oraz dane uzyskane z placówek służby zdrowia.

SUMMARY 
The chronological outline of hospital health care history in Kielce from the beginning in XVI c. till the present time was presented. The rudiments and evolution of medical institutions: City Hospital, Jewish Hospital, Mining Hospital, epidemic hospitals, Children Hospital, Hospital of Ministry of Internal Affairs, psychiatric hospitals, Provincial Hospital, Gynecological and Obstetric Hospital on Prosta str., Hospital in Czerwona Góra, Oncological Center. First and consecutive heads of departments were mentioned. The existing publications based on archives (mainly S. Koba’s authorship), historian’s and doctor’s publications as well data received from medical institutions were used. 
Keys words: history of medicine in Kielce, history of health care, hospitals, doctors and medical service, development of medicine.

Pełny tekst 

Renata Stępień, Grażyna Wiraszka

UWARUNKOWANIA RELACJI PACJENT - PIELĘGNIARKA W ONKOLOGII

UDETERMINANTS OF THE PATIENT - NURSE RELATION IN ONCOLOGY

STRESZCZENIE 
Priorytetem współczesnej opieki onkologicznej jest traktowanie człowieka dotkniętego chorobą nowotworową w sposób holistyczny, a zatem jako jednostki funkcjonującej w wymiarze biologicznym, psychicznym, społecznym oraz duchowym. Relacje międzyludzkie, jakie zachodzą w toku realizacji procesu pielęgnowania, mają zatem charakter bardzo szczególny i indywidualny. Pielęgniarka onkologiczna skupia swoje działania nie tylko na obszarze instrumentalnym, ale przede wszystkim kreuje środowisko opiekuńcze i dąży w sposób profesjonalny do zapewnienia pacjentowi bezpieczeństwa oraz stabilizacji psychospołecznej. Pożądany model relacji zawodowych między pielęgniarką a pacjentem powinien mieć znamiona procesu terapeutycznego, tzn. opierającego się nie tylko na wzajemnym braniu, ale i dawaniu, zaspokajaniu ludzkich potrzeb znaczących dla życia, zdrowia i rozwoju człowieka. Celem prezentowanej pracy była analiza uwarunkowań wyznaczających relacje zawodowe pacjent – pielęgniarka w dziedzinie onkologii. Przegląd piśmiennictwa wskazuje na istnienie sieci wielorakich determinant zarówno w odniesieniu do roli społecznej pielęgniarki, jak i pacjenta, a jako wiodące należy wymienić: kwalifikacje i kompetencje zawodowe pielęgniarki, zawodowe regulacje prawne oraz prawa pacjenta, strategie obronne stosowane przez personel pielęgniarski i chorych, czynniki organizacyjne i jakość opieki onkologicznej, a także uwarunkowania osobowościowe i społeczno-demograficzne uczestników analizowanych relacji międzyludzkich. 
Słowa kluczowe: relacje pacjent - pielęgniarka, onkologia.

SUMMARY 
Contemporary oncological care priority is to treat a human suffering from cancer in a holistic way, therefore as an individual functioning in biological, psychical, social and spiritual dimension. Thus, interpersonal relationships occuring in the process of nursing take on a very special and individual character. Oncological nurse focuses her action not only on the instrumental area but above all she also creates protective environment and strives in a professional way to guarantee the patient safety and psychosocial stability. Desirable model of professional relations between the nurse and the patient should have the hallmarks of therapy process which means that it should be based on mutual taking and giving as well as on the satisfaction of human needs significant to a person’s life, health and development. The aim of this work was the analysis of determinants defining professional relations between the nurse and the patient in the field of oncology. The review of academic literature shows that there exists a net of determinants variety with reference to social role of a nurse and a patient and the leading ones are: qualifications and professional competence of a nurse, professional regulations and patient rights, defensive strategy applied by nursing staff and the patients, organization factors and the quality of oncological nursing as well as personality and socio-demographic determinants of participants whose interpersonal relations are analysed. 
Key words: the patient - nurse relation, oncology.

Pełny tekst 

Iwona Jasińska-Jaskuła

CHOROBA REFLUKSOWA PRZEŁYKU U DZIECI Z MÓZGOWYM PORAŻENIEM DZIECIĘCYM

GASTROESOPHAGEAL REFLUX DISEASE IN CHILDREN WITH CEREBRAL PALSY

STRESZCZENIE 
Dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym stanowią grupę pacjentów predysponowanych do występowania patologicznych objawów związanych z zaburzeniami motoryki przewodu pokarmowego. W piśmiennictwie zarówno polskim, jak i zagranicznym najczęściej poruszany jest problem choroby refluksowej przełyku. Patomechanizm jej powstawania jest u tych pacjentów bardziej złożony. Oprócz zaburzeń ze strony połączenia żołądkowo-przełykowego na jej powstanie ma wpływ opóźniony pasaż przez cały przewód pokarmowy oraz wiele innych czynników niewystępujących u dzieci z prawidłowym rozwojem psychoruchowym. Rozpoznanie choroby refluksowej przełyku na podstawie objawów klinicznych jest utrudnione ze względu na ich podobieństwo do objawów związanych z mózgowym porażeniem dziecięcym. Wczesne wykrycie choroby ma istotne znaczenie, ponieważ pozwala na wprowadzenie odpowiedniego leczenia i zapobiega wystąpieniu powikłań takich jak: zmiany zapalne, owrzodzenia, krwawienia z przełyku. 
Słowa kluczowe: mózgowe porażenie dziecięce, choroba refluksowa przełyku.

SUMMARY 
Children with cerebral palsy are particularly prone the onset of pathological symptoms due to disorders of alimentary tract peristalsis. It is stressed in appropriate medical literature, domestic and foreign alike, that gastroesophageal reflux disease (GERD) is found very often in this group of patients. However, the pathogenesis seems to be complex. Defective gastro-esophageal junction and delayed bowel transit are the main factors but there are many others absent in healthy children. The diagnosis, on clinical basis only, may be difficult because some symptoms of GERD and cerebral palsy itself are common or similar. Early diagnosis is essential: it allows for introduction of proper treatment and prevents the complications such as: esophageal inflammation, ulceration and bleeding. 
Key words: cerebral palsy, gastroesophageal reflux disease. 

Pełny tekst 

Dorota Sokołowska, Janusz Wendorff

ROLA WOLNYCH RODNIKÓW W PATOGENEZIE CHORÓB NEURODEGENERACYJNYCH

ROLE OF FREE RADICALS IN PATHOGENESIS OF NEURODEGENERATIVE DISEASES

STRESZCZENIE 
Celem pracy jest przedstawienie roli wolnych rodników (wr) w patogenezie postępujących chorób neurodegeneracyjnych. Wr powstają podczas stresu oksydacyjno-redukcyjnego wywołanego różnymi przyczynami endogennymi (genetyczne) oraz egzogennymi (zakażenie wirusami, niedobory żywnościowe). Wolne rodniki ze względu na swoją dużą reaktywność wchodzą w reakcję z białkami, lipidami i DNA, powodując ich uszkodzenie. Zaburzenia te widoczne są najwcześniej w mitochondriach. W chorobach neurodegeneracyjnych procesy oksydacyjno-redukcyjne ulegają zaburzeniu w różnych okolicach mózgu oraz mają różny stopień nasilenia. Nasilenie zaburzeń oksydacyjno-redukcyjnych koreluje z ciężkością objawów. Takie antyoksydanty, jak wit. C i wit. E mogą zmieniać przebieg choroby i mogą odgrywać rolę w terapii tych schorzeń. Prawidłowe reakcje oksydacyjno-redukcyjne są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. 
Słowa kluczowe: wolne rodniki, choroby neurodegeneracyjne, witamina C, witamina E, przeciwutleniacze.

SUMMARY 
Presentation of role free radicals (FR) in pathogenesis of neurodegenerative, progressive diseases is the target of my study. F.R. are produced while oxidative stress, caused by various reasons endogenes (genetic) and egzogenes (deficiency of vitamin and viruses infection). F. R. are very reactive so they can react with proteins, lipids and DNA. F. R. cause their damage Disorders are primary noticed in mitochondria’s. In neurodegenarative diseases, oxidative disorder are taken which in various regions of brain and various degrees of exertion. Biochemical evidence of oxidative stress is related to clinical phenotype severity. Antioxidants vit. C and vit. E may change the course disease and have potential therapeutic roles. Regular oxidative tests are necessary to correct functional of organism. 
Key words: : free radicals, neurodegenerative diseases, Vitamin C, Vitamin E antioxidants.