Interaktywna wystawa

Instytut Fizyki Uniwersytetu Jana Kochanowskiego

Wydział Matematyczno-Przyrodniczy, ul. Świętokrzyska 15, budynek G

Kielce, 17-25 października 2009 roku

Wielki Zderzacz Hadronów to największe urządzenie badawcze zbudowane przez człowieka. Projektowanie i budowa trwała blisko 20 lat, koszt osiągnął sumę kilkunastu miliardów złotych. Urządzenie powstało wysiłkiem kilku tysięcy fizyków i inżynierów z wielu krajów w laboratorium Europejskiej Organizacji Badań Jądrowych - CERN w Genewie. W wydrążonym pod ziemią tunelu w kształcie torusa - rowerowej dętki - o długości 27 km umieszczone są dwie próżniowe rury. Krążą w nich w przeciwne strony protony rozpędzone niemal do prędkości światła. W czterech punktach rury przecinają się. Tutaj rozpędzone protony zderzają się ze sobą, produkując tysiące nowych cząstek, rejestrowanych przez ogromne detektory - naszpikowane elektroniką urządzenia rozmiarów wielopiętrowych budynków. Warunki powstałe podczas takich zderzeń przypominają te, jakie panowały we wczesnym Wszechświecie, gdy był on bardzo mały i niewyobrażalnie gorący. Badania prowadzone przy wykorzystaniu Wielkiego Zderzacza Hadronów pozwolą poznać naturę najdrobniejszych cegiełek materii.

Na interaktywnej wystawie Wielki Zderzacz Hadronów – Jak to działa? prezentowany jest model zderzacza i modele czterech wielkich detektorów. Na kilkunastu stanowiskach pokazywane są różne elementy całego urządzenia, objaśniana jest ich funkcja i sposób działania. Wystawa stara się wyjaśnić, jaki jest cel i metody prowadzonych badań. Przewodnikami po wystawie są fizycy zaangażowani w te badania. Wystawa objechała już dziesięć miast (Warszawa, Kraków, Tarnów, Poznań, Gliwice, Toruń, Lublin, Białystok, Gdańsk, Katowice), odwiedziło ją tysiące osób.